ศัพท์บาลี --->>โสฬส-->> คำแปล --->>ว. สิบหก แจกเหมือน ปญฺจ เป็นวิเสสนะ ของนามที่เป็นพหุ. ได้ทั้ง ๓ ลิงค์ ปุ. เช่น ป.พหุ. โสฬส ปุริสา = อ. บุรุษ ท. สิบหก อิต. เช่น ป.พหุ. โสฬส อิตฺถิโย = อ. หญิง ท. สิบหก นปุ. เช่น ป.พหุ. โสฬส กุลานิ = อ. ตระกูล ท. สิบหก

ศัพท์บาลี --->>โสฬสกฺขตฺตุ-->> คำแปล --->>นิ. สิ้นสิบหกครั้ง เป็นนิบาตมีเนื้อความต่างๆ เช่น สา (มลฺลิกา) โสฬสกฺขตฺตุ ... ปุตฺเต วิชายิ = อ. นางมัลลิกานั้น คลอดแล้ว ซึ่ง บุตร ท. ...สิ้นสิบหกครั้ง [ธ.๓: วิฑูฑภ-หน้า ๑๗]

ศัพท์บาลี --->>โสฬสงฺคุลิกณฺฏกํ-->> คำแปล --->>ว.,ปุ. (ปโตทํ) ซึ่งปฎัก อันมีหนามอันบัณฑิตพึงกำหนดด้วยนิ้วมือสิบหก เป็นฉัฏฐีตุลยาธิกรณพหุพพิสมาส มีอสมาหาร ทิคุสมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ อ.ทิคุ.วิ. โสฬส องฺคุลิโย = โสฬสงฺคุลิโย ต.ตัป.วิ. โสฬสงฺคุลีหิ สลฺลกฺขิตพฺโพ = โสฬสงฺคุลิสลฺลกฺขิตพฺโพ (กณฺฏโก) ฉ.ตุล.วิ. โสฬสงฺคุลิสลฺลกฺขิตพฺโพ กณฺฏโก ยสฺส โส โสฬสงฺคุลิกณฺฏโก (ปโตโท) [บทสมาส ลบ สลฺลกฺขิตพฺพ ในท่ามกลาง]

ศัพท์บาลี --->>โสฬสวสฺสกาเล-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ในกาลแห่ง…มีกาลฝน สิบหก เป็นฉัฏฐีตัปปุริสสมาส มีฉัฏฐีตุลยา ธิกรณพหุพพิหิสมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ ฉ.ตุล.วิ. โสฬส วสฺสานิ ยสฺส โส โสฬสวสฺโส (กุมาโร) ฉ.ตัป.วิ. โสฬส- วสฺสสฺส (กุมารสฺส) กาโล = โสฬสวสฺสกาโล แจกเหมือน ปุริส

ศัพท์บาลี --->>โสฬสวสฺสุทฺเทสิกกาเล-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ในกาลแห่ง…มี กาลฝนสิบหกอันบุคคลพึงแสดงขึ้น เป็น ฉัฏฐีตัปปุริสสมาส มีสมาหารทิคุสมาส วิเสสนุตตรบท กัมมธารยสมาส และ อิก ปัจจัย ในตัสสัตถิตัทธิต เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ ส.ทิคุ.วิ. โสฬส วสฺสานิ = โสฬส วสฺสํ วิ.นุต.กัม.วิ. โสฬสวสฺสํ อุทฺเทสํ = โสฬสวสฺสุทฺเทสํ อิก.ตทัส.วิ. โสฬสวสฺสุทฺเทสํ อสฺส อตฺถีถิ โสฬสวสฺสุทฺเทสิโก (กุมาโร) ฉ.ตัป.วิ. โสฬสวสฺสุทฺเทสิกสฺส (กุมารสฺส) กาโล = โสฬสวสฺสุทฺเทสิกกาโล แจกเหมือน ปุริส

ศัพท์บาลี --->>โสฬสวสฺสุทฺเทสิกา-->> คำแปล --->>ว.,อิต. (อิตฺถี) อ. หญิง ผู้มี กาลฝนสิบหกอันบุคคลพึงแสดงขึ้น ลง อิก ปัจจัยในตทัสสัตกิตัทธิต มีสมาหารทิคุสมาส และวิเสสนุตตรบท กัมมธารยสมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ ส.ทิคุ.วิ. โสฬส วสฺสานิ = โสฬสวสฺสํ วิ.นุต.กัม.วิ โสฬสวสฺสํ อุทฺเทสํ = โสฬส วสฺสุทฺเทสํ อิก.ตทัส.วิ. โสฬสวสฺสุทฺเทสํ อสฺสา อตฺถีติ โสฬสวสฺสุทฺเทสิกา (อิตฺถี)

ศัพท์บาลี --->>โสฬสี-->> คำแปล --->>ว. ที่สิบหก มาจาก โสฬส + อี ปัจจัย ใน ปูรณตัทธิต เป็นอิตถีลิงค์ เอกวจนะ แจกเหมือน นารี เช่น ทุ.เอก. โสฬสึ (กลํ) ซึ่งเสี้ยว ที่สิบหก วิ.ว่า โสฬสนฺนํ กลานํ ปูรณี = โสฬสี (กลา) เสี้ยว เป็นที่เต็ม แห่งเสี้ยว ท. สิบหก ชื่อว่า โสฬสีๆ ที่สิบหก

ศัพท์บาลี --->>โสฬสโยชนฏฺาน-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ที่มีโยชน์สิบหก แจกเหมือน กุล เช่น ทุ.เอก.โสฬสโยชนฏฺานํ สู่ที่มีโยชน์สิบหก เป็นวิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส มีฉัฏฐีตุลยาธิกรณพหุพพิหิสมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ ฉ.ตุล.วิ. โสฬส โยชนานิ ยสฺส ตํ โสฬสโยชนํ (านํ) วิ.บุพ. กัม.วิ. โสฬสโยชนํ านํ = โสฬสโยชนฏฺานํ [บทสมาส ซ้อน ฏฺ หน้า ]