ศัพท์บาลี --->>พหิ-->> คำแปล --->>นิ. ในภายนอก เป็นนิบาตบอกที่ เช่น พหิ นิกฺขมิ = ออกไปแล้ว ในภายนอก [ธ. ๑ ติสฺสตฺเถรวตฺถุ หน้า ๓๘]

ศัพท์บาลี --->>พหิคาม-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ภายนอกแห่งบ้าน แจกเหมือน กุล เช่น ส.เอก. พหิคาเม ในภายนอกแห่งบ้าน เป็นนิปาตปุพพกะ อัพยยีภาวสมาส วิ.ว่า คามสฺส พหิ = พหิคามํ

ศัพท์บาลี --->>พหิทฺธา-->> คำแปล --->>นิ. ในภายนอก เป็นนิบาตบอกที่ เช่น พหิทฺธา ปตฺถนา = อ. ความปรารถนา ในภายนอก [ธ. ๒: สามาวตีวตฺถุ หน้า ๔๘]

ศัพท์บาลี --->>พหินคร-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ภายนอกแห่งพระนคร ดู พหิคาม

ศัพท์บาลี --->>พหินิคม-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ภายนอกแห่งนิคม ดู พหิคาม

ศัพท์บาลี --->>พหิมุข-->> คำแปล --->>ว. มีหน้าในภายนอก นปุ. แจกเหมือน กุล เช่น ป.พหุ. พหิมุขานิ (ปตฺตานิ) อ. กลีบ ท. มี หน้าในภายนอก [ธ. ๓: สุมนมาลาการวตฺถุ หน้า ๑๓๕] เป็นฉัฏฐีภินนาธิกรณพหุพพิหิสมาส วิ.ว่า พหิ มุขํ เยสํ ตานิ พหิมุขานิ (ปตฺตานิ) หน้า ของกลีบ ท. เหล่าใด (มีอยู่) ในภายนอก กลีบ ท. เหล่านั้น ชื่อว่ามีหน้าในภายนอก

ศัพท์บาลี --->>พหิยาคุภตฺตสิตฺถสปฺปิผาณิตปูวจุณฺณมกฺขิตา-->> คำแปล --->>ว.,อิต. (จาฏิโย) ซึ่งตุ่ม ท. อันข้าวต้มและเมล็ดแห่งข้าวสวยและเนยใสและนํ้าอ้อยและจุณแห่งขนมเปื้อนแล้วในภายนอก [ธ. ๓: ครห- ทินฺนวตฺถุ หน้า ๙๑] เป็นสัตตมีตัปปุริสสมาส มีฉัฏฐีตัปปุริสสมาส ฉัฏฐีตัปปุริสสมาส สมาหาร ทวันทวสมาส และตติยาตัปปุริสสมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ ฉ.ตัป.วิ. ภตฺตสฺส สิตฺถํ = ภตฺตสิตฺถํ ฉ.ตัป.วิ. ปูวสฺส จุณฺณํ = ปูวจุณฺณํ ส.ทวัน.วิ. ยาคุ จ ภตฺต- สิตฺถญฺจ สปฺปิ จ ผาณิตญฺจ ปูวจุณฺณญฺจ = ยาคุภตฺตสิตฺถสปฺปิผาณิตปูวจุณฺณํ ต.ตัป.วิ. ยาคุภตฺตสิตฺถสปฺปิผาณิตปูวจุณฺเณน มกฺขิตา = ยาคุภตฺตสิตฺถสปฺปิผาณิตปูวจุณฺณมกฺขิตา (จาฏิโย) ส.ตัป.วิ. พหิ ยาคุภตฺตสิตฺถสปฺปิ-ผาณิตปูวจุณฺณมกฺขิตา = พหิยาคุภตฺต- สิตฺถสปฺปิผาณิตปูวจุณฺณมกฺขิตา (จาฏิโย)

ศัพท์บาลี --->>พหิวิหาร-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ภายนอกแห่งพระวิหาร ดู พหิคาม

ศัพท์บาลี --->>พหิสาณิ-->> คำแปล --->>๑ น.,นปุ. ภายนอกแห่งม่าน ดู พหิคาม

ศัพท์บาลี --->>พหิสาณิ-->> คำแปล --->>๒ น.,อิต. ม่านในภายนอก แจกเหมือน รตฺติ เช่น ส.เอก. พหิสาณิยํ ที่ม่านในภายนอก เป็นสัตตมีตัปปุริสสมาส วิ.ว่า พหิ สาณิ = พหิสาณิ

ศัพท์บาลี --->>พหิอคฺคิ-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ไฟในภายนอก แจกเหมือน มุนิ เช่น ป.เอก. พหิอคฺคิ อ. ไฟในภายนอก เป็นสัตตมีตัปปุริสสมาส วิ.ว่า พหิ อคฺคิ = พหิอคฺคิ

ศัพท์บาลี --->>พหิอนิกฺขมนกุล-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ตระกูลอันไม่ออกไปใน ภายนอก แจกเหมือน กุล เช่น ป.พหุ. พหิ- อนิกฺขมนกุลานิ อ. ตระกูลอันไม่ออกไปในภายนอก ท. เป็นวิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส วิ.ว่า พหิอนิกฺขมนานิ กุลานิ = พหิอนิกฺขมน กุลานิ คำว่า พหิอนิกฺขมน ในคำว่า พหิอนิกฺขมน กุล มาจาก พหิ + น + นิ บทหน้า + ขม ธาตุ ในความ อดทน ด้วยอำนาจ นิ อุปสัค แปลว่า ออกไป + ยุ ปัจจัย แปลง น เป็น อ เพราะพยัญชนะอยู่หลัง ซ้อน กฺ หน้าธาตุ แปลง ยุ เป็น อน ได้รูปเป็น พหิอนิกฺขมน แปลว่า ผู้ไม่ออกไปใน ภายนอก เป็นกัตตุรูป กัตตุสาธนะ วิ.ว่า พหิ น นิกฺขมนฺตีติ พหิอนิกฺขมนานิ (กุลานิ) ตระกูล ท. เหล่าใด ย่อมไม่ออกไป ในภายนอก เหตุนั้น ตระกูล ท. เหล่านั้น ชื่อว่า พหิอนิกฺขมนานิๆ ผู้ไม่ออกไปในภายนอก

ศัพท์บาลี --->>พหิอาลินฺท-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ระเบียงในภายนอก แจกเหมือน ปุริส เช่น ส.เอก. พหิอาลินฺเท ที่ระเบียงใน ภายนอก เป็นสัตตมีตัปปุริสสมาส วิ.ว่า พหิ อาลินฺโท = พหิอาลินฺโท

ศัพท์บาลี --->>พหิอาวาฏ-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ภายนอกแห่งหลุม แจกเหมือน กุล เฉพาะฝ่ายเอก. เช่น ส.เอก. พหิอาวาเฏ ในภายนอกแห่งหลุม เป็นนิปาตปุพพกะ อัพยยี ภาวสมาส วิ.ว่า อาวาฏสฺส พหิ = พหิอาวาฏํ

ศัพท์บาลี --->>พหิเคห-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ภายนอกแห่งเรือน ดู พหิคาม


คำศัทพ์