ศัพท์บาลี --->>ปติ-->> คำแปล --->>๑ ก. (เช่น หตฺถี อ. ช้าง) ล้มไปแล้ว [ธ. ๓ : วิสาขาวตฺถุ หน้า ๖๗] (คพฺโภ อ. สัตว์ผู้เกิดแล้ว ในครรภ์) ตกไปแล้ว [ธ. ๑: กาลียกฺขินิยา อุปฺปตฺติวตฺถุ หน้า ๔๓] ปต ธาตุ ในความตกไป + อ ปัจจัยในกัตตุวาจก + อี อัชชัตตนีวิภัตติ รัสสะ อี เป็น อิ สำเร็จรูปเป็น ปติ
ศัพท์บาลี --->>ปติ-->> คำแปล --->>๒ น.,ปุ. ผัว แจกเหมือน มุนิ เช่น ป.เอก. ปติ อ. ผัว
ศัพท์บาลี --->>ปติกุล-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ตระกูลแห่งผัว แจกเหมือน กุล เช่น ทุ.เอก. ปติกุลํ สู่ตระกูลแห่งผัว เป็นฉัฏฐี ตัปปุริสสมาส วิ.ว่า ปติสฺส กุลํ = ปติกุลํ
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺหิ-->> คำแปล --->>ก. (เช่น มฏฺกุณฺฑลิเทวปุตฺโต อ. เทวบุตร ชื่อว่ามัฏฐกุณฑลี) ดำรงอยู่แล้ว, ตั้งอยู่แล้ว ป + า ธาตุ ในความดำรงอยู่, ความตั้งอยู่ + อี อัชชัตตนีวิภัตติ แปลง า ธาตุ เป็น ติฏฺ ลง ห อาคม รัสสะ อี เป็น อิ สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺหิ [ธ. ๑: มฏฺกุณฺฑลิวตฺถุ หน้า ๓๕]
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺหิตฺวา-->> คำแปล --->>ก. ดำรงอยู่แล้ว, ยืนอยู่แล้ว, ตั้งอยู่ แล้ว ป + า ธาตุ ในความดำรงอยู่, ความยืนอยู่, ความตั้งอยู่ + ตฺวา ปัจจัย แปลง า ธาตุ เป็น ติฏฺ ลง ห และ อิ อาคม สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺหิตฺวา
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺหิตฺวาน-->> คำแปล --->>ก. ยันแล้ว ป + า ธาตุ ในยืนอยู่ ด้วยอำนาจ ป อุปสัค แปลว่า ยัน + ตฺวาน ปัจจัย แปลง า ธาตุ เป็น ติฏฺ ลง ห และ อิ อาคม สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺหิตฺวาน
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺหึสุ-->> คำแปล --->>ก. (เช่น ภิกฺขู อ. ภิกษุ ท.) ดำรงอยู่แล้ว, ตั้งอยู่แล้ว ป + า ธาตุ ในความดำรงอยู่, ความตั้งอยู่ + อุ อัชชัตตนีวิภัตติ แปลง า ธาตุ เป็น ติฏฺ ลง ห อาคม แปลง อุ เป็น อึสุ สำเร็จรูป เป็น ปติฏฺหึสุ [ธ. ๑: โกสมฺพิกวตฺถุ หน้า ๕๗]
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺา-->> คำแปล --->>น.,อิต. ที่พึ่ง แจกเหมือน กญฺญา เช่น ปติฏฺา อ. ที่พึ่ง
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาติ-->> คำแปล --->>ก. (เช่น คพฺโภ อ. สัตว์ผู้เกิดแล้วในครรภ์) ย่อมตั้งอยู่เฉพาะ ปติ + า ธาตุในความตั้งอยู่ + อ ปัจจัยในกัตตุวาจก + ติ วัตตมานาวิภัตติ ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺาติ [ธ. ๑: กาลียกฺขินิยา อุปฺปตฺติวตฺถุ หน้า ๔๓]
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาตุ-->> คำแปล --->>น. อ อันตั้งอยู่เฉพาะ,เพื่ออันตั้งอยู่ เฉพาะ ปติ + า ธาตุในความตั้งอยู่ + ตุ ปัจจัย ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺาตุ ดู อาคนฺตุ
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาปยมาโน-->> คำแปล --->>ก. ยัง…ให้ตั้งอยู่เฉพาะอยู่ ปติ + า ธาตุในความตั้งอยู่ + ณาปย ปัจจัยในเหตุกัตตุวาจก + มาน ปัจจัย สิ ปฐมาวิภัตติ ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ ลบ ณ เหลือไว้แต่ อาปย เป็น ปติฏฺาปยมาน อ การันต์ในปุงลิงค์ แปลง อ กับ สิ เป็น โอ สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺาปยมาโน
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาปิต-->> คำแปล --->>ก. อัน…ให้ดำรงอยู่เฉพาะแล้ว ปติ + า ธาตุในความตั้งอยู่ + ณาเป ปัจจัยในเหตุ กัตตุวาจก + ต ปัจจัย เป็นเหตุกัมมวาจก ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ ลบ ณ เหลือไว้แต่ อาเป ลบ อา สระหน้า เป็น ปติฏฺาเป ลง อิ อาคม ลบ เอ ที่ เป เป็น ปติฏฺาปิต ดู อกต
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาปิตมตฺติกํ-->> คำแปล --->>ว.,นปุ. (สาสนํ) ซึ่งพระราชสาส์น อันมีดินเหนียวอัน...ให้ตั้งไว้เฉพาะแล้ว เป็นฉัฏฐีตุลยาธิกรณพหุพพิหิสมาส วิ.ว่า ปติฏฺาปิตา มตฺติกา ยสฺส ตํ ปติฏฺาปิตมตฺติกํ (สาสนํ) ดินเหนียว ของพระราชสาส์นใด อัน... ให้ตั้งไว้เฉพาะแล้ว พระราชสาส์นนั้น ชื่อว่าอันมีดินเหนียวอัน...ให้ตั้งไว้เฉพาะแล้ว
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาย-->> คำแปล --->>ก. ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว ปติ + า ธาตุในความตั้งอยู่ + ตูนาทิปัจจัย ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ แปลงตูนาทิปัจจัย เป็น ย สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺาย
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาสิ-->> คำแปล --->>ก. (เช่น คพฺโภ อ. สัตว์ผู้เกิดแล้วในครรภ์) ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว ปติ + า ธาตุในความยืนอยู่, ความดำรงอยู่, ความตั้งอยู่ + อ ปัจจัยในกัตตุวาจก + อี อัชชัตตนีวิภัตติ ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ ลง ส อาคม รัสสะ อี เป็น อิ สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺาสิ [ธ. ๑: จกฺขุปาลตฺเถรวตฺถุ หน้า ๓]
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาเปตฺวา-->> คำแปล --->>ก. ยัง…ให้ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว, ให้ ดำรงอยู่เฉพาะแล้ว ปติ + า ธาตุในความตั้งอยู่, ความดำรงอยู่ + ณาเป ปัจจัยในเหตุกัตตุวาจก + ตฺวา ปัจจัย ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ ลบ ณ เหลือไว้แต่ อาเป ลบ อา สระหน้า สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺาเปตฺวา
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาเปสิ-->> คำแปล --->>ก. (เช่น อาจริโย อ. อาจารย์) ยัง…ให้ดำรงอยู่เฉพาะแล้ว, ให้ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว ปติ + า ธาตุในความตั้งอยู่,ความดำรงอยู่ + ณาเป ปัจจัยในเหตุกัตตุวาจก + อี อัชชัตตนีวิภัตติ ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ ลบ ณ เหลือไว้แต่ อาเป ลง ส อาคม รัสสะ อี เป็น อิ สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺาเปสิ [ธ. ๑: สญฺชยวตฺถุ หน้า ๙๘]
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาเปสึ-->> คำแปล --->>ก. (อหํ อ. เรา) ยัง…ให้ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว ปติ + า ธาตุในความตั้งอยู่ + ณาเป ปัจจัยในเหตุกัตตุวาจก + อึ อัชชัตตนีวิภัตติ ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ ลบ ณ เหลือไว้แต่ อาเป ลง ส อาคม สำเร็จรูปเป็น ปติฏฺาเปสึ
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺาเปหิ-->> คำแปล --->>ก. (ตฺวํ อ. ท่าน) ยัง...จงให้ดำรงอยู่ เฉพาะ ปติ + า ธาตุในความดำรงอยู่ + ณาเป ปัจจัยในเหตุกัตตุวาจก + หิ ปัญจมีวิภัตติ ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ ลบ ณ เหลือไว้แต่ อาเป สำเร็จรูป เป็น ปติฏฺาเปหิ
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺิต-->> คำแปล --->>ก. ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว, ตั้งมั่นแล้ว ปติ + า ธาตุ ในความตั้งอยู่ + ต ปัจจัย ซ้อน ฏฺ หน้า า ธาตุ แปลง อา ที่ า ธาตุเป็น อิ ได้รูป เป็น ปติฏฺิต ดู นิพฺพินฺน
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺิตกาเล-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ในกาลแห่ง…ดำรงอยู่เฉพาะ แล้ว, ในกาลแห่ง…ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว เป็น ฉัฏฐีตัปปุริสสมาส วิ.ว่า ปติฏฺิตสฺส กาโล = ปติฏฺิตกาโล แจกเหมือน ปุริส
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺิตตฺต-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ความที่แห่ง…เป็นผู้ตั้งอยู่ เฉพาะแล้ว ลง ตฺต ปัจจัยในภาวตัทธิต แจก เหมือน กุล เช่น ปญฺ.เอก. ปติฏฺิตตฺตา เพราะความที่แห่ง…เป็นผู้ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว วิ.ว่า ปติฏฺิตสฺส ภาโว = ปติฏฺิตภาโว
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺิตทิวเส-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ในวันแห่ง…ตั้งอยู่เฉพาะ แล้ว ดู ปติฏฺตกาเล
ศัพท์บาลี --->>ปติฏฺิตภาว-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ความที่แห่ง…เป็นผู้ตั้งอยู่ เฉพาะแล้ว แจกเหมือน ปุริส เช่น ทุ.เอก. ปติฏฺิตภาวํ ซึ่งความที่แห่ง…เป็นผู้ตั้งอยู่เฉพาะแล้ว เป็นฉัฏฐีตัปปุริสสมาส วิ.ว่า ปติฏฺิตสฺส ภาโว = ปติฏฺตภาโว
ศัพท์บาลี --->>ปติต-->> คำแปล --->>ก. ตกไปแล้ว, ล้มลงแล้ว ปต ธาตุ ในความตกไป, ความล้มลง + ต ปัจจัย ลง อิ อาคม ได้รูปเป็น ปติต ดู นิพฺพินฺน
ศัพท์บาลี --->>ปติตฏฺาน-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ที่แห่ง…ตกไปแล้ว แจกเหมือน กุล เช่น ทุ.เอก. ปติตฏฺานํ ซึ่งที่แห่ง…ตกไปแล้ว เป็นฉัฏฐีตัปปุริสสมาส วิ.ว่า ปติตสฺส านํ = ปติตฏฺานํ
ศัพท์บาลี --->>ปติตภาว-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ความที่แห่ง…เป็น...ตกไปแล้ว แจกเหมือน ปุริส เช่น ทุ.เอก. ปติตภาวํ ซึ่งความที่แห่ง…เป็น...ตกไปแล้ว เป็นฉัฏฐีตัปปุริสสมาส วิ.ว่า ปติตสฺส ภาโว = ปติตภาโว
ศัพท์บาลี --->>ปติตฺวา-->> คำแปล --->>ก. ตกไปแล้ว, หมอบแล้ว, ล้มแล้ว ปต ธาตุ ในความตกไป, ความหมอบ, ความล้มลง + ตฺวา ปัจจัย ลง อิ อาคม สำเร็จรูปเป็น ปติตฺวา
ศัพท์บาลี --->>ปติตํุ-->> คำแปล --->>น. อ. อันตกไป, เพื่ออันตกไป ปต ธาตุ ในความตกไป + ตุ ปัจจัย ลง อิ อาคม สำเร็จรูป เป็น ปติตํุ ดู อาคนฺตํุ
ศัพท์บาลี --->>ปติปูชิกา-->> คำแปล --->>น.,อิต. นางปติปูชิกา แจกเหมือน กญฺญา เช่น ป.เอก. ปติปูชิกา อ. นางปติปูชิกา
ศัพท์บาลี --->>ปติปูชิกาวตฺถุ-->> คำแปล --->>น.,นปุ. อ. เรื่องแห่งหญิงชื่อว่า ปติปูชิกา แจกเหมือน กุล เป็นฉัฏฐีตัปปุริสสมาส วิ.ว่า ปติปูชิกาย วตฺถุ = ปติปูชิกาวตฺถุ
ศัพท์บาลี --->>ปติสฺสติ-->> คำแปล --->>ก. (เช่น ทารโก อ. เด็ก) จักตกไป ปต ธาตุ ในความตกไป + อ ปัจจัยในกัตตุวาจก + สฺสติ ภวิสสันติวิภัตติ ลง อิ อาคม สำเร็จรูปเป็น ปติสฺสติ [ธ. ๒: สามาวตีวตฺถุ หน้า ๑๖]
ศัพท์บาลี --->>ปติสฺสนฺติ-->> คำแปล --->>ก. (เช่น นิคฺคณฺา อ. นิครนถ์ ท.) จักตกไป ปต ธาตุ ในความตกไป + อ ปัจจัยใน กัตตุวาจก + สฺสนฺติ ภวิสสันติวิภัตติ ลง อิ อาคม สำเร็จรูปเป็น ปติสฺสนฺติ [ธ. ๓: ครหทินฺนวตฺถุ หน้า ๙๑]
ศัพท์บาลี --->>ปติเทวตา-->> คำแปล --->>ว.,อิต. มีผัวเพียงดังเทวดา เป็นฉัฏฐี ตุลยาธิกรณพหุพพิหิสมาส วิ.ว่า ปติ เทวตา อิว ยสฺสา สา ปติเทวตา (อิตฺถี) ผัว ของหญิง ใด เพียงดังเทวดา หญิงนั้น ชื่อว่าผู้มีผัวเพียง ดังเทวดา แจกเหมือน กญฺญา