ศัพท์บาลี --->>ตาว-->> คำแปล --->>นิ. ก่อน, เพียงนั้น เป็นนิบาตบอกปริจเฉท มีเฉพาะ ตาว แปลว่า ก่อน เช่น วเทหิ ตาว = อ. ท่าน จงกล่าว ก่อน [ธ. ๑: จกฺขุปาลตฺเถรวตฺถุ หน้า ๑๐] แต่ถ้ามาคู่กับ ยาว ซึ่งแปลว่า เพียงใด ให้แปล ตาว รับว่า เพียงนั้น เช่น ยาวายํ ปวี … อุสฺสนฺนา ตาว ปจิตฺวา … อ. แผ่นดินนี้ หนา ขึ้นแล้ว เพียงใด … ไหม้แล้ว ในนรก เพียงนั้น [ธ. ๓: อหิเปตวตฺถุ หน้า ๑๕๗]

ศัพท์บาลี --->>ตาวตก-->> คำแปล --->>ว. อันมีประมาณเพียงนั้น แจกเหมือน ย ศัพท์ใน ๓ ลิงค์ ปุ. เช่น ต.เอก. ตาวตเกน (ธมฺเมน) ด้วยธรรม อันมีประมาณเพียงนั้น

ศัพท์บาลี --->>ตาวตึส-->> คำแปล --->>๑ น.,ปุ. ดาวดึงส์ (สวรรค์ชั้นที่ ๒ ในสวรรค์ ๖ ชั้น อันได้แก่ ชั้นที่ ๑ จาตุมหาราช ชั้นที่ ๒ ดาวดึงส์ ชั้นที่ ๓ ยามา ชั้นที่ ๔ ดุสิต ชั้นที่ ๕ นิมมานรดี ชั้นที่ ๖ ปรนิมมิตวสวัตดี)

ศัพท์บาลี --->>ตาวตึส-->> คำแปล --->>๒ ว.,ปุ. ผู้อยู่ในภพชื่อว่าดาวดึงส์ แจก เหมือน ปุริส เช่น ฉ.พหุ. ตาวตึสานํ (เทวานํ) ของเทวดา ท. ผู้อยู่ในภพชื่อว่าดาวดึงส์ ลง ณ ปัจจัย ในราคาทิตัทธิต วิ.ว่า ตาวตึเส วสนฺตีติ ตาวตึสา (เทวา) เทวดา ท. เหล่าใด ย่อมอยู่ ในภพชื่อว่าดาวดึงส์ เหตุนั้น เทวดา ท. เหล่านั้น ชื่อว่า ตาวตึสาๆ ผู้อยู่ในภพชื่อว่าดาวดึงส์

ศัพท์บาลี --->>ตาวตึสภวน-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ภพชื่อว่าดาวดึงส์ แจก เหมือน กุล เช่น ส.เอก. ตาวตึสภวเน ในภพ ชื่อว่าดาวดึงส์ เป็นวิเสสนบุพพบท กัมมธารย สมาส วิ.ว่า ตาวตึโส ภวนํ = ตาวตึสภวนํ

ศัพท์บาลี --->>ตาวตึสเทวนคร-->> คำแปล --->>น.,นปุ. นครแห่งเทพชื่อว่า ดาวดึงส์ แจกเหมือน กุล เช่น ป.เอก. ตาวตึส เทวนครํ อ. นครแห่งเทพชื่อว่าดาวดึงส์ เป็น วิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส มีฉัฏฐีตัปปุริส สมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ ฉ.ตัป.วิ. เทวานํ นครํ = เทวนครํ วิ.บุพ.กัม.วิ. ตาวตึโส เทวนครํ = ตาวตึสเทวนครํ [ตาวตึส = ดาวดึงส์ ปุ.]

ศัพท์บาลี --->>ตาวตึสเทวโลก-->> คำแปล --->>น.,ปุ. เทวโลกชื่อว่าดาวดึงส์ แจกเหมือน ปุริส เช่น ทุ.เอก. ตาวตึสเทวโลกํ สู่เทวโลกชื่อว่าดาวดึงส์ เป็นวิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส วิ.ว่า ตาวตึโส เทวโลโก = ตาวตึสเทวโลโก

ศัพท์บาลี --->>ตาวมหนฺต-->> คำแปล --->>ว. อันใหญ่เพียงนั้น นปุ. แจกเหมือน กุล เช่น ป.พหุ. ตาวมหนฺตานิ (อาสนานิ) อ. อาสนะ ท. อันใหญ่เพียงนั้น

ศัพท์บาลี --->>ตาวเทว-->> คำแปล --->>นิ. ในขณะนั้นนั่นเทียว ใช้เป็นนิบาต บอกกาล มีความหมายเท่ากับ ตํขณํเอว เช่น เตสํ (ตาปสานํ)ตาวเทว เกสมสฺสูนิ อนฺตรธายึสุ = อ. ผมและหนวด ท. ของดาบส ท. เหล่านั้น หายไปแล้ว ในขณะนั้นนั่นเทียว [ธ. ๑: สญฺชยวตฺถุ หน้า ๑๐๐]


คำศัทพ์